Mô hình B2B2C (Business to Business to Customer) là xu hướng phát triển tất yếu trong lĩnh vực bán lẻ hiện đại, đặc biệt khi các doanh nghiệp B2B truyền thống chuyển dịch để tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng cuối cùng. Mô hình này gồm ba chủ thể: doanh nghiệp sản xuất (B), đơn vị trung gian hoặc nền tảng phân phối (B) và khách hàng cá nhân (C). Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh cao và nhu cầu tập trung vào khách hàng ngày càng lớn, mô hình bán lẻ B2B2C cho phép doanh nghiệp tối ưu hóa chuỗi giá trị, minh bạch hóa dữ liệu, kiểm soát thương hiệu, đồng thời tận dụng hệ sinh thái phân phối đa kênh. Đặc biệt, khi được tích hợp với hệ thống ERP, B2B2C giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình, rút ngắn thời gian xử lý và tăng hiệu quả vận hành toàn diện.
I. Thách thức lớn của doanh nghiệp khi triển khai mô hình B2B2C
Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh, nhiều doanh nghiệp đã lựa chọn mô hình B2B2C (Business to Business to Consumer) để mở rộng kênh phân phối, gia tăng doanh thu và tiếp cận khách hàng nhanh hơn thông qua đối tác trung gian. Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tế, đặc biệt là trong quá trình triển khai hệ thống ERP, mô hình này bộc lộ nhiều thách thức lớn về quản trị quy trình, dữ liệu, kho vận và tài chính nội bộ.
Mô hình kinh doanh B2B2C – Cơ hội lớn nhưng nhiều phức tạp
Khác với mô hình truyền thống, B2B2C yêu cầu doanh nghiệp không chỉ thực hiện bán hàng cho đối tác doanh nghiệp (B2B), mà còn hỗ trợ họ bán lại sản phẩm đến tay người tiêu dùng cuối (B2C). Điều này tạo nên một chuỗi cung ứng đa tầng với các mối quan hệ giao dịch chồng chéo và yêu cầu quản lý phức tạp hơn nhiều lần so với mô hình đơn tuyến.
Mô hình đa pháp nhân – Thách thức trong việc kiểm soát hàng hóa và dòng tiền
Một tình huống phổ biến khi triển khai mô hình B2B2C là doanh nghiệp hoạt động thông qua nhiều pháp nhân:
- Công ty A: Đơn vị có hàng thực tế, bán hàng trực tiếp cho khách hàng
- Công ty B: Đơn vị không có hàng thực tế nhưng thực hiện giao dịch, xuất hóa đơn cho khách
- Công ty C: Đơn vị không có hàng thực tế nhưng thực hiện giao dịch, xuất hóa đơn cho khách
Ở đây, bài toán đặt ra là làm thế nào để:
- Hàng hóa chỉ tồn tại tại kho của Công ty A nhưng vẫn được ghi nhận là giao dịch của B hoặc C.
- Dữ liệu luân chuyển giữa kho thật và các “kho ảo” của B và C đảm bảo tính nhất quán.
- Đối soát công nợ, doanh thu và giá vốn chính xác giữa các bên.
Quản lý đơn hàng và kho vận – Gánh nặng vận hành
Mỗi giao dịch trong mô hình B2B2C thường trải qua nhiều bước hơn:
- Đơn hàng phát sinh tại Công ty B/C
- Yêu cầu xuất hàng từ kho thực của Công ty A
- Giao hàng đến tay khách
- Hạch toán doanh thu, giá vốn, chiết khấu nội bộ giữa các pháp nhân
Vấn đề ở đây là hệ thống cần đủ linh hoạt để xử lý quy trình này mà không gây trùng lặp dữ liệu hoặc chậm trễ thời gian giao hàng.
Khó khăn trong hạch toán và đối soát nội bộ
Với nhiều pháp nhân tham gia trong một giao dịch, câu hỏi lớn là:
- Ai ghi nhận doanh thu?
- Ai ghi nhận chi phí vận chuyển, hoa hồng?
- Làm sao để đối chiếu công nợ giữa các bên một cách minh bạch?
Nếu không có hệ thống ERP hỗ trợ bài bản, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng sai lệch sổ sách, mất kiểm soát dòng tiền và phát sinh rủi ro pháp lý.
Bài toán xuất hóa đơn và nghĩa vụ thuế
Một số đơn vị trung gian như Công ty B và C tuy không có hàng hóa nhưng vẫn cần xuất hóa đơn cho khách hàng. Trong khi đó, thực tế hàng hóa lại được xuất từ kho Công ty A. Đây là một rào cản pháp lý và kỹ thuật lớn đòi hỏi doanh nghiệp phải xây dựng quy trình chuẩn, hợp lệ và được số hóa đồng bộ trong hệ thống ERP.
Cùng iERP tìm hiểu Data Governance và vai trò của CDO trong quản trị dữ liệu doanh nghiệp
II. Giải pháp triển khai mô hình B2B2C hiệu quả trong hệ thống ERP của iERP
Để giải quyết bài toán phức tạp của mô hình B2B2C, đội ngũ iERP đã đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp xây dựng một giải pháp ERP toàn diện – giúp tái cấu trúc quy trình bán hàng, quản lý kho ảo, và đối soát nội bộ giữa các pháp nhân một cách linh hoạt, chính xác và tuân thủ quy định pháp lý.
Thiết lập mô hình bán hàng đa tầng trong hệ thống ERP
Trong hệ thống do iERP triển khai, mỗi pháp nhân trong mô hình B2B2C được thiết lập như một đơn vị vận hành độc lập, có quy trình riêng nhưng liên thông dữ liệu với nhau. Cụ thể:
- Công ty A, B, C: Tạo đơn hàng bán tại đơn vị bán hàng trực tiếp cho khách
- Công ty A: Hàng hóa sẽ được lấy tại đơn vị có kho hàng vật lý
- Công ty B, C: Đơn vị không có kho hàng vật lý thực hiện bán hàng cho khách sẽ được thiết lập kho ảo trên hệ thống để đúng quy trình trên hệ thống: hàng kho vật lý (A) > kho ảo (B, C) > Khách hàng.
Thiết lập kho ảo – Kết nối linh hoạt giữa các pháp nhân
Một trong những cải tiến đáng chú ý là việc thiết lập kho ảo cho các đơn vị không có hàng vật lý:
- Hàng hóa trên hệ thống được ghi nhận từ kho thật của Công ty A, sau đó “chuyển” qua kho ảo của B hoặc C trước khi đến tay khách hàng.
- Việc này cho phép ghi nhận giao dịch đúng pháp nhân bán hàng, đồng thời vẫn đảm bảo tính chính xác của tồn kho thực tế.
Xây dựng quy trình theo dõi và đối soát công nợ, doanh thu, giá vốn giữa A, B, C và khách hàng cuối
Để đồng bộ hóa vận hành, hệ thống ERP được thiết lập luồng quy trình như sau:
- Đơn hàng tạo tại Công ty B hoặc C
- Yêu cầu xuất hàng từ kho thật của Công ty A
- Tự động tạo phiếu chuyển từ kho A sang kho ảo B/C
- Từ kho ảo, đơn hàng được xử lý và giao cho khách
- Giao dịch được ghi nhận tại pháp nhân B/C
- Tự động hóa quy trình đối soát công nợ và doanh thu
Hệ thống ERP của iERP cho phép:
- Ghi nhận doanh thu và giá vốn tách biệt theo từng pháp nhân
- Thiết lập cơ chế chia hoa hồng, chiết khấu nội bộ
- Tự động đối soát công nợ ba chiều giữa A, B, C và khách hàng
- Báo cáo theo dõi dòng tiền và lợi nhuận theo pháp nhân, theo kênh bán
- Đáp ứng yêu cầu xuất hóa đơn đúng pháp lý
Giải pháp của iERP hỗ trợ:
- Phân tách giao dịch bán hàng và giao hàng
- Cho phép pháp nhân B/C xuất hóa đơn điện tử cho khách hàng dù không sở hữu hàng
- Hệ thống ghi nhận đầy đủ quy trình xử lý, phù hợp với quy định kế toán và thuế
Đặc trưng của Big Data – Các yếu tố cốt lõi doanh nghiệp cần biết
III. iERP – Đơn vị hỗ trợ triển khai mô hình B2B2C một cách hiệu quả
iERP là đơn vị cung cấp giải pháp phần mềm ERP toàn diện, được thiết kế để giúp doanh nghiệp triển khai mô hình B2B2C một cách hiệu quả. Với tính năng quản lý kho bãi, đơn hàng, xuất hóa đơn và đối soát công nợ, iERP giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro trong quản lý thông tin, đồng thời tối ưu hóa các quy trình bán hàng và phân phối. iERP có thể dễ dàng tích hợp với các nền tảng bán lẻ và sàn thương mại điện tử, giúp doanh nghiệp kết nối trực tiếp với khách hàng cuối và các đối tác phân phối.
Bằng cách cung cấp giải pháp quản lý linh hoạt, minh bạch và tự động hóa, iERP giúp các doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, tăng cường hiệu quả vận hành và nâng cao sự hài lòng của khách hàng. iERP cũng cam kết hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đào tạo, triển khai và tối ưu hóa hệ thống ERP cho từng mô hình kinh doanh cụ thể, đảm bảo một quá trình triển khai suôn sẻ và thành công.
Một trong những yếu tố tạo nên sự khác biệt của iERP chính là đội ngũ tư vấn nhiều năm kinh nghiệm trong các dự án chuyển đổi số quy mô lớn. iERP không chỉ làm phần mềm, mà còn đồng hành với doanh nghiệp từ việc phân tích nghiệp vụ – thiết kế quy trình – đào tạo nhân sự – vận hành hệ thống và tối ưu liên tục.
Với năng lực đã được chứng minh qua hàng trăm dự án, iERP tự tin là đối tác chiến lược đáng tin cậy, giúp doanh nghiệp triển khai thành công mô hình B2B2C, đồng thời xây dựng hệ thống quản trị hiện đại – minh bạch – hiệu quả, sẵn sàng mở rộng quy mô trong thời đại số.
Data Analyst – Chuyên viên phân tích dữ liệu giúp cung cấp thông tin có giá trị cho doanh nghiệp
Lời kết
Mô hình B2B2C không chỉ là bước phát triển của mô hình B2B mà còn là giải pháp chiến lược trong quản lý và bán lẻ hiệu quả. Việc triển khai B2B2C trong doanh nghiệp đòi hỏi quy trình rõ ràng về kho, đơn hàng, công nợ, cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan. Với sự hỗ trợ của hệ thống ERP, doanh nghiệp có thể thiết lập kho ảo, bán hàng chéo, tự động hóa đối soát công nợ và tăng khả năng kiểm soát chuỗi cung ứng. Mô hình này giúp doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận, tiếp cận trực tiếp khách hàng và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Trong thời đại công nghiệp 4.0, mô hình bán lẻ B2B2C là cấu trúc kinh doanh tối ưu giúp doanh nghiệp sản xuất mở rộng kênh tiêu thụ mà vẫn giữ được quyền kiểm soát thương hiệu và dữ liệu khách hàng. Liên hệ với iERP để được tư vấn và giải đáp cụ thể.
